Héctor Salvador, piloto de submarinos: “Hai que destacar que ata na viaxe de Cristóbal Colón necesitáronse patrocinios”

LugoXa
Entrevista a Héctor Salvador falamos co experimentado piloto de sumerxibles tripulados, e o director de operacións de Tritón Submarines.
Salvador-en-el-interior-del-DSV-Limiting-Factor
16 Maio 2021

O pasado 18 de abril o lucense Héctor Salvador convertiuse no primeiro español en baixar a un dos puntos máis profundos da fosa das Marianas. Descendeu ao fondo do abismo da Sirena, a 10.706 metros de profundidade a bordo do sumerxible DSV Limiting Factor como especialista de misión e copiloto do australiano Tim Macdonald.

Falamos co experimentado piloto de sumerxibles tripulados, e o director de operacións de Tritón Submarines.

Como decidiu dedicarse a esta profesión?

Son enxeñeiro aeronáutico e logo fixen un Máster en sistemas espaciais en Holanda, e terminando os meus estudos empecei unhas prácticas na Axencia Espacial Europea e foi alí onde coñecín á xente que me acabou metendo no mundo submarino.

E despois da Axencia Espacial?

Na Axencia Espacial entrei en contacto con este mundo submarino, coñecín ao fillo de Jacques Cousteau que foi o que me ensinou a mergullar, e a partir diso había un grupo que estaba a crear un hábitat para formar a astronautas en ambientes análogos, que é poñer aos astronautas en condicións extremas, e un destes ambientes era submarino e a partir de aí entrei en contacto cunha empresa que fabricaba submarinos e dixéronme que se coñecía a un piloto, e díxenlles que eu me apuntaba.

Entón pasou de querer navegar os ceos para navegar o mar. Como foi ese paso?

É un paso bastante natural. Son dous mundos que están moi xuntos xa que por unha banda estamos a falar de exploración pura e dura, e na opinión pública é a antesala do que falta por explorar. A xente mira ao espazo, chegamos ao Everest e o seguinte paso é a Lúa ou Marte, etc., pero os océanos estiveron esquecidos durante séculos a verdade. Aprendemos a aproveitalos economicamente como a pesca pero ata fai relativamente pouco non nos preocupamos pola exploración e moito menos pola exploración humana do fondo dos océanos. Neste sentido, creo que están ao mesmo nivel o espazo e os océanos. E desde o punto de vista tecnolóxico eu o que deseño son os sistemas de soporte vital, é dicir, como manter a un humano vivo dentro dunha esfera e dá igual se esa esfera a colocas no fondo do mar ou no espazo.

Non se arrepinte do cambio?

Non. Só te arrepintes das oportunidades que non aproveitas. Era saltar ao baleiro, pasar do sector espacial a tentar ser piloto de submarinos. Pero eu tenteino e formáronme como piloto e contratáronme. Estiven a traballar con eles como xefe de pilotos durante 3 anos ata que entrei en contacto con Triton Submarines, que daquelas estaba a empezar o proxecto dun submarino que baixase a profundidade ilimitada, o cal me pareceu un reto profesional moi interesante.

Tritón Submarines ten a súa base en Florida. Pero puido quedar en España?

Triton é estadounidense pero naquel momento valorouse o poder ter unha oficina en Barcelona xa que contamos con moitos clientes no Mediterráneo e Oriente Medio, ademais de que para os nosos clientes tiña as súas vantaxes económicas ter pezas de reposto en territorio comunitario. En 2018 co submarino de profundidade ilimitada atopámonos con problemas para atopar provedores que vendesen tecnoloxía para estas contornas. E aquí identifiquei a 4 provedores crave que facían baterías, mecanizados de titanio, controladores dos motores, etc. Así, que se decidiu crear un grupo de traballo para coordinar todo isto e crear as cámaras de probas ou autoclaves que nos permiten simular as condicións de presión e temperatura de calquera punto do océano, ata 14 km de profundidade.

Cando se puxo en marcha o primeiro sumerxible fabricado en Barcelona?

Entregamos o primeiro sumerxible o día que se declarou o Estado de Alarma, o 14 de marzo de 2020, e agora mesmo estamos a empezar a construción doutro que xa é de investigación e baixa a 2.300 metros de profundidade e ten un casco completamente transparente. Normalmente os turísticos só baixan 100 metros, xa que perder a superficie de vista pode causar impresión se non estás preparado.

Este sumerxible era de uso científico?

O sumerxible construíuse para un explorador americano chamado Victor Vescovo. Este home escalou o punto máis alto de cada un dos 7 continentes e esquiou os dous Polos, isto chámase o Grand Slam dos Exploradores, e el quería atopar un reto que non se fixo aínda. Entón chamounos e díxonos que non atopara a ninguén que baixase ao momento máis profundo de cada un dos cinco océanos. Así que el foi o que nos encargou un sumerxible de profundidade ilimitada e que puidese baixar múltiples veces. Esta foi a expedición Five Deeps que completamos en 2019.

Ata que altura deixa de haber luz que axude á visibilidade?

Depende do mar. No do Norte a 20 metros e no Mediterráneo ou Pacífico ás veces hai ata 300 metros. O turista prefire estar na zona con luz pola tranquilidade que dá ver a superficie.

Porque baixaron á Fosa das Marianas?

O principal obxectivo da inmersión era localizar e recuperar un módulo científico que se quedou atascado no leito mariño o día anterior.
A expedición estaba financiada por Larry Connor, que o ano que vén será o primeiro piloto civil en subir á Estación Espacial Internacional nunha nave de SpaceX. Na súa segunda inmersión uno dos seus módulos quedou atrancado. Así que ao día seguinte tiven que baixar eu como especialista de misión co meu compañeiro Tim Macdonald a localizalo. Foi todo un reto atopar un módulo do tamaño dunha lavadora no fondo dun dos puntos máis profundos do mar. Localizámolo e liberámolo.

Cando tardaron en baixar?

O descenso son 4 horas 30 minutos, e o submarino baixa polo seu propio peso, e a medida que vai aumentando a densidade da auga vaise freando, de formar que cando chega a 500 metros de fondo párase ao alcanzar flotabilidad neutra. Os últimos 500 metros xa se fan con motor facendo unha aproximación controlada para non levantar sedimentos e non prexudicar a visibilidade.

Que puideron ver nas profundidades da fosa?

Tomamos unha mostra das tapete microbianas presentes nos sedimentos da fosa, que son de gran interese para a comunidade científica. A mostra recollida xa está a ser analizada polo equipo do profesor Alan Jamieson, director científico da expedición. Tamén vimos moitos anfípodos, moitas anémonas, medusas, etc. É sorprendente ver que na Fosa das Marianas, que é o máis remoto e inhóspito do noso planeta hai vida.

Como é a exploración científica hoxe en día?

Necesítanse mecenas como en calquera outro sector. É moi difícil para un país ou instituto de investigación financiar unha expedición, pero ás veces aparecen estes mecenas que poñen ao equipo científico en marcha e comparten a oportunidade con centros de investigación que a poden aproveitar para distintos proxectos.

Como é traballar con Victor Vescovo?

Hai que destacar que ata na viaxe de Cristóbal Colón necesitáronse patrocinios, así que é grazas a esta xente que ten diñeiro e ganas de desenvolver tecnoloxía. Neste sentido Victor foi un gran mecenas e ademais é un compañeiro máis. Despois de cada inmersión dicíanos que cousas deberiamos mellorar ou habería que cambiar. El foi unha parte importante do desenvolvemento do vehículo.

Como se ve nun futuro?

Como dicía Cousteau, os océanos unha vez que che botan o seu feitizo atrápanche para sempre. É un mundo fascinante no que queda moito por descubrir, é exploración pura e dura: cada vez que baixas a 1.000 metros es o primeiro humano que viu esa roca e en cada inmersión sempre hai algo novo e descubrimos 4 ou 5 especies animais. Neste sector aínda queda moito por facer.

Algo que destacar?

O importante non é chegar a este punto tan profundo, senón que por primeira vez na historia temos unha máquina que che permite chegar a calquera punto de calquera océano. E isto é algo que non existía. E se pensas que aínda quedan 2/3 do noso planeta que non exploramos, é un pouco sobrecogedor. E máis cando se pensa en que os océanos xogan un papel crave no noso día a día e no noso ciclo vital.

Salvador-&-Macdonald-en-el-fondo-de-la-fosa
Salvador-saliendo-del-sumergible-tras-la-inmersion
DSV-Limiting-Factor
0.17136883735657