Conectar Lugo e Santiago cunha línea directa por tren: así é o proxecto que estuda o Goberno
O Ministerio de Transportes do Goberno de España, baixo a dirección de Óscar Puente, vén de solicitar a elaboración dun estudo de viabilidade para conectar as cidades de Lugo e Santiago a través dunha nova vía ferroviaria que non pase pola localidade de Curtis, na Coruña. O obxectivo principal deste estudo será definir un trazado que ofreza as máximas prestacións posibles e permita modernizar a actual conexión entre Lugo e Santiago, tendo en conta a alta demanda de transporte debido ao fluxo de estudantes e traballadores que se desprazan diariamente entre ambas cidades.
O estudo, que foi recentemente sacado a concurso, divídese en dúas fases principais cun orzamento total de 420.000 euros e un prazo de execución de 18 meses. A primeira fase céntrase nun estudo de mobilidade en Lugo para avaliar os fluxos de viaxeiros e determinar as necesidades específicas de transporte. A segunda fase avaliará a viabilidade dun novo trazado que mellore a conexión entre a liña León-A Coruña e o Eixo Atlántico de Alta Velocidade, así como os traballos necesarios para acondicionar e mellorar a liña existente ata conseguir a nova variante.
Adicionalmente, existe a posibilidade de incluir unha terceira fase, que sería opcional e se iniciaría máis aló de dous anos despois de completar as fases anteriores. Esta fase examinaría a viabilidade de crear un corredor directo entre Lugo e Santiago, sen pasar por Curtis e Ordes. A inclusión desta fase no contrato inicial non está garantida e dependerá de decisións futuras.
O prazo total para a execución das dúas fases principais é de 18 meses, cunha finalización estimada para mediados de 2026. Se a terceira fase se leva a cabo, atrasaría aínda máis o proceso. Os pregos de condicións tamén especifican que o novo trazado debe contemplar características similares ao Eixo Atlántico, permitindo velocidades menores se se mantén a competitividade co transporte alternativo e se optimiza a relación custo/beneficio.
Opinións dos partidos no Congreso e no ámbito local
Ante a nova do estudo solicitado polo Ministerio, os diferentes partidos políticos expresaron as súas opinións durante a sesión celebrada no Congreso dos Deputados, onde compareceu o Ministro Óscar Puente.
O Partido Popular manifestou a súa frustración e descontento co Goberno de Pedro Sánchez, acusándoo de incumprir reiteradamente os prazos comprometidos para mellorar o acceso ferroviario á provincia de Lugo. Os deputados do PP por Lugo e Ourense destacaron a falta de avances na liña Ourense-Monforte e a paralización das variantes de Rubián e Os Peares-Canabal. Segundo o PP, estas deficiencias demostran a renuncia do Goberno á chegada do AVE a Lugo, deixando á provincia á marxe da alta velocidade, o que consideran un agravio comparativo respecto ao resto de Galicia.
Pola súa banda, Néstor Rego, portavoz do BNG no Congreso, demandou ao Ministro de Transportes que garanta unha mellora significativa na mobilidade ferroviaria diaria en Galicia, aumentando as frecuencias e prazas dispoñibles nos servizos de tren. Rego criticou as frecuentes demoras e avarías na liña de alta velocidade con Madrid, destacando que estas deficiencias afectan gravemente aos galegos e galegas. O deputado tamén sinalou as deficiencias no deseño da rede ferroviaria galega, que denomina como “o Plan para amputar o AVE galego”, e esixiu a adopción de medidas para resolver os problemas derivados das vías únicas e das longas distancias de vía de ancho ibérico.
No ámbito local, Rubén Arroxo, voceiro do BNG en Lugo, considerou que a proposta do Ministerio é unha boa nova e un logro significativo para Lugo, grazas ao traballo do único deputado do BNG en Madrid. Non obstante, Arroxo continúa reclamando a recuperación das liñas ferroviarias eliminadas nos últimos anos, como o tren nocturno que conectaba Lugo con Barcelona, e lamenta que Lugo siga sendo a única cidade galega sen conexión directa con Santiago. Criticou tamén o funcionamento deficiente das liñas existentes, como se evidenciou nun recente viaxe entre Lugo e A Coruña que levou máis de 2 horas, a pesar de que en coche se realiza en aproximadamente 50 minutos.
Arroxo tamén denunciou o que considera unha falta de investimentos e unha discriminación histórica en materia ferroviaria que Galicia ven sufrindo por parte dos gobernos, tanto do PP como do PSOE. Como exemplo, mencionou o atraso na chegada do AVE á comunidade e o feito de que sexa agora máis rápido viaxar en tren de Lugo a Madrid que de Lugo a Santiago.